اجرای میلگرد در ساختمان

 اجرای میلگرد در ساختمان

تعریف میلگرد و اشکال مختلف آن در بتن

اجرای میلگرد در ساختمان یا آرماتور، فولادی است که در داخل بتن گذاشته شده و برای جبران مقاومت کششی پایین بتن مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع فولاد که در سازه های بتن آرمه به کار برده می شود، به شکل سیم یا میلگرد است.

آرماتورهای عرضی که برای مقاومت در برابر برش و پیچش به دور آرماتورهای طولی و آرماتورهای اصلی در شناژها بسته می شود، خاموت گویند. هم چنین میلگردهایی که به صورت شبکه و کلاف جهت مقاومت در مقابل نیروهای وارده به کار می روند را حصیری یا مش بندی گویند.

تعریف آرماتور بندی

آرماتور بندی به نحوه ی آرایش و قرارگیری میلگردها در داخل بتن گفته می شود و از حساس ترین و مهم ترین نکات اجرایی در سازه های بتنی به شمار می رود. تمامی نیروهای کششی در سازه های بتنی به وسیله آرماتورها تحمل می شود، از این رو در اجرای آرماتوربندی در ساختمان باید نهایت دقت را داشته باشیم.

برای اجرای آرماتور بندی، نیاز به کارگران متخصص و مهندسین ناظر جهت اجرای دقیق کار وجود دارد. مهندسین ناظر موظفند قبل از اجرای بتن ریزی، از مرحله اجرای آرماتوربندی فونداسیون تا پایان بتن ریزی، نظارت مستقیم و مستمر بر روند اجرای کار داشته باشند.

نکات مهم در آرماتور بندی

• فاصله خاموت ها ازهم بایستی 20 سانتی متر یا یک وجب دست باشد.
• خاموت ها توسط سیم آرماتوربندی به آرماتورهای طولی بسته می شوند.
• برش آرماتورها بایستی توسط قیچی مخصوص برش میلگرد انجام شود و از برش آرماتورها توسط دستگاه هوابرش پرهیز کرد.
• آرماتورهای زنگ زده یا آغشته به مواد روغنی نباید استفاده شوند و در صورت وجود آلودگی بر روی سطح میلگرد باید قبل از اجرا پاکسازی شوند.
• آرماتورها نباید در دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد خم شود. خم آرماتور بایستی در دمای سرد و به وسیله دستگاه مکانیکی انجام شود.
• فاصله ی بین آرماتورها تا سطح قالب جهت ایجاد ضخامت پوششی مناسب روی میلگردها، حداقل باید 5.2 سانتی متر باشد.
• آرماتورهای عرضی یا همان خاموت ها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آن ها در هنگام کشش را دارند. بنابراین در هنگام اجرا

بایستی ضوابط خاموت گذاری به طور دقیق رعایت شود.

اصول و ضوابط خم کردن آرماتورها

در خم کردن آرماتورها، برای حفظ خواص مکانیکی و مقاومت مورد انتظار آن، بایستی اصول و ضوابط زیر رعایت گردد:

• برای خم کردن آرماتورها، چکش کاری مجاز نیست.
• حداقل قطر فلکه خم کن بایستی متناسب با نوع فولاد انتخاب شود.
• باز و بسته کردن خم میلگردها جهت شکل دادن مجدد، مجاز نمی باشد.
• سرعت خم کردن آرماتورها بایستی متناسب با نوع فولاد و دمای محیط انتخاب شود.
• خم آرماتورها باید به صورت سرد انجام شود و قبل از خم کردن باید کاملا صاف شده باشد.
• آرماتورها در کارگاه های کوچک با دست و در کارگاه های بزرگ توسط ماشین خم می شود.

انواع وصله آرماتورها

برای اتصال میلگردها به یکدیگر از روش های زیر استفاده می شود:

• وصله های جوششی
• وصله های پوششی
• وصله های اتکایی
• وصله های مکانیکی(کوپلر)

وصله جوششی:

اتصال دو میلگرد به یکدیگر توسط جوش، شرایط ویژه ای را می طلبد که ما در اینجا به دو روش متداول در این زمینه اشاره می کنیم:

• جوش با قوس الکتریکی (اتصال جوشی ذوبی با الکترود)
• جوش الکتریکی تماسی (اتصال جوشی نوک به نوک خمیری)

وصله پوششی:

وصله پوششی، متداولترین نوع اتصال میلگردها در سازه های بتنی است. مطابق آیین نامه بتن ایران، برای محاسبه طول پوشش آرماتورها، 1/3 طول گیرایی آرماتور محاسبه می شود. هم چنین باید در محل طول پوششی از اتصال دو آرماتور در تمام طول آرماتور اطمینان حاصل شود.

وصله مکانیکی:

در وصله مکانیکی، آرماتورها توسط کوپلرها (قطعات اتصال دهنده ی مکانیکی) به یکدیگر وصل می شوند. این قطعات موجب نگه داشتن آرماتورها در راستای هم، بدون خروج از مرکزیت می شود. هم چنین این قطعات بسیار سبک تر از وصله ها هستند.

وصله اتکایی:

در اتصال آرماتورها توسط وصله اتکایی بایستی ضوابط زیر رعایت گردد:

• این نوع اتصال فقط برای آرماتورهای تحت فشار با قطر 25 میلی متر و بیشتر مجاز می باشد.
• دو آرماتور بایستی در امتداد عمود بر محور بریده شوند.
• فقط در اعضای دارای خاموت های بسته یا مارپیچ این نوع اتصال مجاز می باشد.
• استفاده از وصله های اتکایی در یک مقطع مجاز نمی باشد.
• در وصله های اتکایی، بایستی هر آرماتور به سطحی صاف منتهی شود که زاویه آن نسبت به صفحه عمود بر محور آرماتور از 1.5 درجه بیشتر نباشد.

ضوابط وصله کردن آرماتورها

جهت اتصال درست آرماتورها به یکدیگر بایستی ضوایط کلی زیر رعایت شود:

• وصله بیش از نصف آرماتورها در یک مقطع در قطعات تحت خمش و خمش توام با فشار، مجاز نمی باشد.
• در صورت وجود نیروهای کششی یا نیروهای کششی ناشی از خمش در یک مقطع، حداکثر می توان یک سوم آرماتورها را به وسیله پوشش وصله نمود.
• وصله آرماتورهای تحتانی قطعات خمشی در وسط دهانه یا نزدیک به آن و هم چنین وصله آرماتورهای بالایی در قطعات خمشی روی تکیه گاه یا نزدیک آن، مجاز نمی باشد.
• هر وصله بایستی 40 برابر قطر آرماتور با وصله ی مجاور خود فاصله داشته و در یک مقطع قرار نگیرد.